Maria Austria – Fotobiografie
Bijna een halve eeuw geleden overleed de fotografe Maria Austria. Ze werd in 1915 in Karlsbad in een Joods gezin geboren.
Tussen 1933 en 1936 studeerde Maria Austria in Wenen fotografie aan de Graphische Lehr- und Versuchsanstalt. Net als talrijke andere Joden moest ze een veilig toevluchtsoord zoeken. Ze ging naar Nederland, naar Amsterdam, naar haar zus Lisbeth, die hier al enkele jaren woonde en werkte.
De oorlog veranderde het leven van de fotografe drastisch en voorgoed. ‘Vrijwillig ga ik niet achter prikkeldraad’, verklaarde ze. ‘Ze moeten me komen halen.’ Eenmaal ondergedoken vervalste ze persoonsbewijzen en was ze koerier. Haar moeder, haar broer en zijn vrouw overleefden de oorlog niet; haar zus en de drie jonge dochters van haar broer overleefden wel.
Meteen na de oorlog ging de dertigjarige fotografe gedreven en enthousiast aan de slag en ze zou niet meer ophouden totdat ze in januari 1975, fysiek uitgeput, overleed.
Maria Austria – Fotobiografie werpt een nieuw licht op het werk en leven van deze bijzondere fotografe. Aan haar foto’s valt de maatschappelijke, politieke en culturele ontwikkeling van
Nederland en Europa af te lezen. Ze fotografeerde zowel de wederopbouw als de eerste pogingen het trauma van de oorlog in muziek, kunst en theater te verwerken. Ze stond er met de neus bovenop. Ongeëvenaard zijn haar portretten en de manier waarop ze de podiumkunsten in beeld bracht.
Deze fotobiografie plaatst haar in een historische context. Ze was een professional die haar werk op eigen kracht opbouwde, dit met grote persoonlijke betrokkenheid uitvoerde en op een
overtuigende, eigenzinnige manier vormgaf.
.
Over de fotografe Maria Austria
‘Het boek is een emotionele rollercoaster van heden naar verleden in fotografie en in verhaal…’
Vincent Mentzel (fotograaf) over Maria Austria – Fotobiografie
“Zu den besten Arbeiten von Maria Austria gehören ihre Theaterfotografien. Sie suchte und fand außergewöhnliche Bilder, um eine Essenz des performativen Geschehens in das Medium der
Fotografie zu transponieren.”
Andrea Winklbauer (curator fotografie van het Jüdisches Museum Wien)
‘Haar tocht in de fotografie begon in de werkelijkheid en eindigde in de verbeelding. De foto is het verhaal. Haar foto’s zijn geen momentopnames, ze vangen het veelzeggende moment.’
Helly Oestreicher (kunstenaar en dochter van Austria’s broer Felix Oestreicher)
‘Waar heeft ze haar woede en haar verdriet gelaten? Omgevormd tot enthousiasme, levenslust, priemende nieuwsgierigheid, lijkt het.’
Judith Herzberg in Holland zonder haast (2001)
‘Maria Austria was een pittige tante. Ik vond haar erg leuk. (...) Als er tijdens de repetities ook maar éven iets niet goed ging, dan riep ik dat keihard uit. Mijn directheid sprak haar aan. Haar fotosessies verliepen altijd reuze vlot. Ik had grote bewondering voor haar houding en manier van werken. Wat haar onderscheidde? Heel eenvoudig: ze was de beste van haar tijd. Haar werk is zó geweldig persoonlijk en eigengereid. Wat ze maakte was altijd bijzonder – je zit nooit naar clichés te kijken. Zij legde vast wat ze zélf interessant vond.’
Hans van Manen in JCK Magazine 1, Jaargang 27, januari-april 2018
‘Fijn getekend was dat gezicht, met een vermoeden van smart. Je moest wel goed opletten om het te kunnen zien, want een zacht gezicht was het ook, met milde rondingen. Allerminst een spiedend roofdier, meer een steenuiltje dat alles ziet en weet. Wijs dus, en warm; verschrikkelijk begaan en betrokken, ook al wist je bij benadering niet hoe, en vooral niet waar ze dat allemaal in die kleine gestalte geborgen kon houden.’
Ritsaert ten Cate in Amsterdam Fonds voor de Kunst (1972-1996)
